Son günlerde Türkiye tarımında beklenmedik bir gelişme yaşanıyor. Özellikle domates, son dönemde fiyatlarının bedava kadar düşmesiyle gündemden düşmüyor. Tarlada 5 TL’ye kadar gerileyen domates fiyatları, hem tüketiciyi hem de çiftçiyi zorluyor. Bunun yanı sıra, bu ani fiyat düşüşü, 40 dereceyi bulan sıcaklıklarla birleşince, tarım işçileri için zorlu bir mücadeleye dönüşüyor. Çiftçilerin sıcak hava altında geçirdiği bu zorlu mesai, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan büyük bir yük yüklemekte.
Son yıllarda Türkiye’de domates, hem iç pazar hem de ihracat için önemli bir ürün haline geldi. Ancak, son birkaç ayda yaşanan hava koşulları ile birlikte domates fiyatları tarlada 5 TL'ye kadar düşmüş durumda. Birçok çiftçi, bu fiyatların sürdürülemez olduğunu dile getiriyor. Pazar fiyatlarında düşüş yaşanırken, çiftçilerin bu süreçten nasıl etkilendiği merak konusu. Çiftçiler, artan maliyetler karşısında düşük domates fiyatlarının sürdürülebilir olmadığını ve ciddi kayıplar yaşadıklarını belirtiyorlar. Hava koşulları, pandemi sonrası gıda maliyetleri gibi etkenler, domates fiyatlarındaki bu drastic düşüşü etkileyen başlıca faktörler arasında yer alıyor. Çiftçilere bu süreçte nasıl destek olunacağı da ayrı bir tartışma konusu. Bunun yanı sıra, artan gıda fiyatlarının yanı sıra çiftçilere sunulan desteklerin yetersizliği de sıkça dile getirilen problemler arasında.
Ancak domates fiyatlarındaki düşüş kadar dikkat çeken bir diğer konu ise, çiftçilerin karşı karşıya kaldığı zorlu koşullar. 40 dereceye varan sıcaklıklar altında çalışan tarım işçileri, hem verimlilik hem de sağlık açısından büyük bir tehlikeyle karşı karşıyalar. Tarım alanlarında çalışmak, normal şartlarda bile zorlu bir işken, aşırı sıcaklar bu durumu daha da çetrefilli hale getiriyor. Çiftçiler, bu sıcak havada susuz kalmamak için sık sık mola vermek zorunda olduklarını, bunun yanı sıra yüksek sıcaklıkların bitki gelişimi üzerinde de olumsuz etki yarattığını belirtiyor. Bu durumda, tarladan alınan ürünlerin kalitesi ve miktarı düşmekte ve bu da dolaylı olarak fiyatları daha da aşağı çekmektedir.
Özellikle bu aşırı sıcak günlerde, çiftçilerin çalıştıkları saatler de değişkenlik göstermekte. Sıcak havadan etkilenmemek için sabah erken saatlerde ya da akşam üstü geç saatlerde çalışmak durumunda kalan çiftçiler, bunun yanında iş gücü sıkıntısıyla da başa çıkmak zorundalar. Çoğu zaman, ailenin tüm bireyleri bu zorlu çalışmaya katılmakta, böylece aile bütçeleri için önemli bir gelir sağlamaya çalışmakta. Ancak düşük fiyatlar nedeniyle yaşanan maddi kayıplar, çiftçilerin bu zorlu şartlarda çalışmasını daha da zorlaştırmakta.
Bu durumda, çiftçiler yalnız değildir. Hükümetten ve tarım sektöründeki diğer paydaşlardan destek bekleyen çiftçiler, çeşitli çözüm önerileri sunuyorlar. Doğrudan desteklerin artırılması, üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve çiftçilere daha iyi fiyatlar verilerek teşvik edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, kuraklık ve iklim değişikliği gibi faktörlere karşı daha dayanıklı ürünlerin yetiştirilmesi için araştırma ve geliştirme çalışmalarının arttırılması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Uzmanlar, önümüzdeki günlerde domates fiyatlarının nasıl şekilleneceğine dair çeşitli öngörülerde bulunuyor. Eğer sıcak hava koşulları devam ederse ve çiftçiler hasat dönemini düzgün bir şekilde geçiremezse, domates fiyatları daha da düşebilir. Ancak, bu düşüşün geçici olduğu ve pazar koşullarının yeniden dengelenmesi gerektiği düşünülüyor. Türkiye tarımında yaşanan bu tür dalgalanmalar göz önüne alındığında, gelecekteki tarım politikalarının daha istikrarlı ve sürdürülebilir olmasının şart olduğu aşikar. Çiftçiler, bu zorlu süreçte yalnız olmadıklarını umarken, gelecekte kendi seslerinin daha fazla duyulmasını bekliyorlar.
Sonuç olarak, domates fiyatlarındaki ani düşüş, çiftçilerin yaşadığı zorluklarla birleşince iç içe geçmiş bir sorun haline gelmiştir. Çiftçilerin karşılaştıkları zorluklar, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve çevresel sorunları da beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte, çiftçilerin dayanışma içinde hareket etmesi, bu zorlukların üstesinden gelmek için en önemli adım olacaktır.
